Στο Λοζίνικο Βόλου
Το Περιβόλι με τις Αγριελιές τού Αλέξανδρου Καρακικέ
(Καύχημα της Θεσσαλίας)
ΜΕΡΟΣ Α΄
του Θωμά Στραβέλη
συγγραφέα – πανεπιστημιακού
Η θέα των ελαιώνων στην Ελλάδα είναι θέα γαλήνης τής ψυχής. Το λάδι τής ελιάς, σαν ποτάμι ακούραστο, αστείρευτο κι αιώνιο, θέτει τον Έλληνα προ μιας άγνωστης δύναμης, προ μιας μυστηριώδους ενέργειας τής φύσης. Η θέα αυτή διεγείρει μέσα μας, αναγκαστικά, χάριν της ιερότητας του δέντρου, το αίσθημα του θείου. Η ελιά «βλέπει» την ελληνική φύση όλη ν’ ανανεώνεται, πολλά δέντρα και φυτά κοντά της να πληθαίνουν, να μαραίνονται και να θάλλουν, τις γενιές των ανθρώπων, που τρέφονται με λάδι, να έρχονται και να παρέρχονται. Εκείνη, όμως, με μία προικισμένη ζωή και δύναμη, καρπίζει και τρέφει τους ανθρώπους, ακατάπαυστα. Σύμβολο αξιόπιστο και διαχρονικό, καταξιωμένο ως ιερό δέντρο στη συνείδηση των ελλήνων, δέντρο τής ζωής, η ελιά! Εκεί που φύτρωνε, θεωρούνταν ιερός χώρος. Οι μελετητές τού ελαιόδεντρου επισημαίνουν ότι η λέξη «Χριστός» είναι παράγωγο του ρήματος «χρίω» με λάδι. Επίσης, στη «Γένεση» παρουσιάζεται ένα περιστέρι να φέρνει στην κιβωτό τού Νώε ένα κλαδί ελιάς.
Ο Αρισταίος, θείος κάτοικος της αγροτικής φύσης, κατέχει την ιατρική τέχνη και μαντική επιστήμη. Είναι θεός ποιμενικός. Ο Αρισταίος, ο άριστος, εκπροσωπεί την ευεργετική επίδραση του εαρινού και θερινού ήλιου πάνω στη γη και είναι προστάτης τής ποιμνιοτροφίας, της θήρας, της μελισσοκομίας, της τυροκομίας, της δενδροκομίας, της ελαιοκομίας και της αμπελουργίας. Με μία λέξη, είναι ο καλός δαίμονας των καλλιεργημένων αγρών. Δεν του αρέσουν οι ερημιές των δασών και των βουνών. Αγαπάει, προπαντός, τις γελαστές κοιλάδες και τους απέραντους αγρούς. Ο μύθος του γεννήθηκε στις πλούσιες πεδιάδες τής Θεσσαλίας. Εκεί, ο Απόλλων άρπαξε τη νύμφη Κυρήνη και, πάνω σε χρυσό άρμα, τη μετέφερε, από το όρος Πήλιο μέχρι τη Λιβύη, όπου χτίστηκε η παρθένος πόλη. Από την ένωση αυτή με τον θεό, η Κυρήνη απέκτησε γιο, τον οποίο ο Ερμής εμπιστεύτηκε στη φροντίδα των Νυμφών και της θεάς Γαίας. Το παιδί, θρεμμένο με αμβροσία από τις θεαινές, έγινε αθάνατο. Μεγάλωσε στη Θεσσαλία, στους πρόποδες της Όθρυος και στις όχθες τού Απιδανού, ανάμεσα σε ποίμνια, τα οποία φύλαγε. Από τη Θεσσαλία ήρθε στη Βοιωτία, όπου πήρε σύζυγό του τη θυγατέρα τού Κάδμου Αυτονόη. Όπου κι αν πήγε, δίδαξε στους ανθρώπους όλες τις αγροτικές εργασίες. Ο Αρισταίος ήταν αυτός, που επινόησε την κατασκευή τού ελαιοτριβείου και του ελαιοπιεστηρίου.
Στους αρχαίους οπωρώνες τής Αττικής, υπήρχαν πολλά καρποφόρα δέντρα, ανάμεσά τους και η ελιά, δέντρο χαϊδεμένο απ’ τον ήλιο κι ευλογημένο απ’ το Θεό, δέντρο ιερό, που φύτεψε στον ιερό βράχο τής Ακρόπολης η θεά Αθηνά. Η συκιά, όπως και η ελιά, θεωρούνταν στην Αττική ως δώρα τής θεάς στους κατοίκους της. Οι Αθηναίοι απέδιδαν στην Αθηνά τη φυτεία και την καλλιέργειά της, που αποτελούσε και τον κυριότερο πλούτο τής Αττικής – ένα δέντρο που οι κλάδοι του έγιναν σύμβολο του ειρηνικού χαρακτήρα τής θεάς. Αυτή η ελιά, κατά την παράδοση, ήταν η πρώτη ελιά στον κόσμο και απ’ αυτή προήλθαν πολλές, χιλιάδες άλλες ελιές, που κάλυψαν τη γη της Εύβοιας, της Σάμου, της Δήλου, της Λέσβου, της Χίου, των Νησιών τού , της Κρήτης και της Μαγνησίας. Γέμισε η Ελλάδα από ελαιώνες, έγινε χώρα ελαιοπαραγωγός. Ο Αισχύλος αποκαλεί τη Σάμο «ελαιόφυτη, και οι Έλληνες συνήθιζαν να επιβάλλουν ποινή θανάτου σε όποιον ξερίζωνε ή κατέστρεφε ήμερες ελιές, σύμφωνα με τον Αριστοτέλη, ο οποίος έκανε την ελαιοκομία επιστήμη. Κι αν οι αρχαίοι Έλληνες γνώριζαν την αξία τού αγριέλαιου, θα καταδίκαζαν δις εις θάνατον όποιον θα ξερίζωνε έστω και μία αγριελιά!
Κατά τον Παυσανία, η δεύτερη ελιά φύτρωσε κοντά στην αρχαία Ακαδημία. Για την αθηναϊκή καταγωγή τής ελιάς, αποφαίνεται και ο Σοφοκλής, στον «Οδίποδα επί Κολωνώ». Μάλιστα, σ’ ένα χορικό, έχει συνθέσει έναν ύμνο για την ελιά: «… ευλογημένο δένδρο, αγνοημένο κι άγνωστο στην Ασία, αθάνατο κι αήττητο δένδρο, τροφή τής ζωής μας, ελιά, με το σμαραγδί χρώμα, που προστατεύει η Αθηνά, η θεά με τα σμαραγδιά μάτια». Ο Τούντας, διακεκριμένος αρχαιολόγος, βρήκε στις Μυκήνες κουκούτσια από ήμερη ελιά. Επίσης, ο Ηρόδοτος αναφέρει, όπως ήδη αναφέρθηκε, ότι η Εύβοια ήταν κατάφυτη από ελιές και πλούσια σε έλαιο.
Η ελιά ήταν σύμβολο της ειρήνης. Στη Θηβαΐδα (γνωστό έπος), η Ιοκάστη, κρατώντας κλαδί ελιάς, πορεύτηκε, μέσω του στρατού των Αργείων, προς τον Πολυνείκη για να τον ικετεύσει να συνδιαλλαγεί με τον αδερφό του, Ετεοκλή. Ο Διομήδης, φέρνοντας στον Αινεία το «Παλλάδιον», κρατάει κλάδο ελιάς για να προλάβει τον τρόμο, που θα μπορούσε να εμπνεύσει στους Τρώες η παρουσία του. Κλάδο ελιάς έπαιρναν και οι νικητές των αθλητικών και καλλιτεχνικών αγώνων, ενώ κλάδο αγριελιάς οι ολυμπιονίκες. Στην Αθήνα, έφτιαχναν από κλαδιά ελιάς στεφάνια, που κρεμούσαν στα σπίτια τους οι Αθηναίοι ως φυλακτά. Ο κλάδος ελαίας καθιερώθηκε ως έπαθλο αθλητικών αγώνων. Ήταν ο λεγόμενος «κότινος», που κοβόταν πάντα από το ίδιο γέρικο δέντρο, την «Καλλιστέφανο», δέντρο φυτρωμένο δεξιά τού οπισθόδρομου του Ναού τού Διός. Ένα παιδί, του οποίου και οι δύο γονείς βρίσκονται στη ζωή, έκοβε μ’ ένα χρυσό ψαλίδι, τόσα κλαδιά από το δέντρο, όσα ήταν και τα αγωνίσματα. Αξιοσημείωτο γεγονός είναι ότι, ενώ στους Ολυμπιακούς αγώνες, έπαθλο ήταν ο «κότινος», στεφάνι πλεγμένο από κλώνους αγριελιάς, στα «Παναθήναια», το έπαθλο ήταν αμφορείς γεμάτοι λάδι. Τα έπαθλα ήταν 1.300 αμφορείς και ο καθένας απ’ αυτούς περιείχε 38 με 39 λίτρα λάδι. Η καθιέρωση της ελιάς ως έπαθλο αθλητικών αγώνων σχετίζεται με το μύθο τής εισαγωγής της από τον Ιδαίο Ηρακλή, έναν από τους Κουρήτες, που, κατά την παράδοση, την έφερε από τις παραδουνάβιες χώρες στην Ολυμπία για το σκοπό αυτό. Το ρόπαλο του Ηρακλή είχε κοπεί από αγριελιά και ο Θεόκριτος αναφέρει ότι το λιοντάρι τής Νεμέας σκοτώθηκε από τον Ηρακλή επίσης με κορμό αγριελιάς, που τον είχε φέρει από τον Ελικώνα. Από την Ελλάδα διαδόθηκε η αγριελιά σ’ όλο τον κόσμο.
Στον Δημόκριτο άρεσε πολύ το μέλι. Και σε κάποιον, που τον ρώτησε, πώς μπορεί να είναι υγιής, απάντησε: «Αν, τα μεν εντός, βρέχεις με μέλι, τα δε εκτός, με λάδι».
Όσο για τις ελιές, αυτές καταναλώνονταν, αφού πρώτα τις έβαζαν στην αρμύρα, με μάραθο, ώστε να θυμούνται οι Αθηναίοι τον Μαραθώνα για κάθε καλό στο μέλλον! Τις περισσότερες, όμως, τις πήγαιναν στα ελαιοτριβεία για να βγάλουν καθαρό λάδι, το θαυμάσιο χρυσοκίτρινο ελαιόλαδο, δώρο, όπως είπαμε, της θεάς Αθηνάς στους κατοίκους τού κλεινού άστεως. Μάλιστα οι μαύρες ελιές έχουν περισσότερες θεραπευτικές ιδιότητες, είναι πλούσιες σε ακόρεστα λιπαρά οξέα, σίδηρο, φώσφορο, ασβέστιο, χαλκό, μαγνήσιο, μαγγάνιο, θείο, κάλιο και χλώριο και περιέχουν βιταμίνες A, B, C και D. Γι αυτό, πρέπει να τρώνε ελιές όλοι όσοι έχουν χοληστερίνη, προβλήματα στο συκώτι, αιμορροΐδες, πονοκέφαλους, και δεν πρέπει να λείπουν από το διαιτολόγιο των καρκινοπαθών. Επίσης, οι ελιές βοηθούν να διαλυθούν οι πέτρες στα νεφρά, όταν συνδυάζονται με λεμόνι, κρεμμύδι και τσάϊ τού βουνού.
Ο γιατρός τού μέλλοντος δεν θα συνταγογραφεί φάρμακα, αλλά θα διεγείρει το ενδιαφέρον τού ασθενή για το ίδιο του το σώμα και τη σωστή διατροφή. Έτσι, πιστεύεται ότι θα καταπολεμούνται (ή θα προλαμβάνονται) οι αιτίες, που προκαλούν διάφορες παθήσεις.
Οι αρχαίοι Έλληνες, λοιπόν, χρησιμοποιούσαν το λάδι στη διατροφή τους. Αλλά το είχαν και ως καλλυντικό, πιστεύοντας ότι είχε σημαντική θέση για τη φροντίδα τού σώματος. Στα βαλανεία, στα γυμναστήρια και στις παλαίστρες, οι αθλητές χρησιμοποιούσαν λάδι για την επάλειψη των σωμάτων, προσπαθώντας έτσι να τα προφυλάξουν από τις καιρικές μεταβολές και τα τσιμπήματα των εντόμων. «Με λάδι αλείφονταν οι αθλητές, πριν την είσοδό τους στις παλαίστρες, αλλά και μετά την έξοδό τους, προκειμένου ν’ αποκτήσει το δέρμα τους μεγαλύτερη πλαστικότητα και αντοχή στις ενδεχόμενες κακώσεις, που προέκυπταν από το άθλημα της πάλης». Αλλά και μετά το λουτρό, για ν’ απαλύνεται η επιδερμίδα, θεωρούσαν απαραίτητη, επίσης, την επάλειψη του σώματος με λάδι.
Υπάρχουν τόσα πολλά, που είναι άγνωστα στην επιστήμη τής διατροφολογίας, την οποία πρέπει πια να προσεγγίσουμε με ανοιχτό κι ερευνητικό μυαλό. Αναζητώντας κι εγώ τη θρεπτική ποιότητα του αγριέλαιου, επισκέπτομαι τον ελαιώνα τού Αλέξανδρου Καρακικέ, ενός ενθουσιασμένου και δραστήριου καλλιεργητή, όπου, κάτω απ’ τις αγριελιές του, ανακαλύπτω με χαρά σύγχρονες μεθόδους καλλιέργειας του ιερού αυτού δέντρου, που ευδοκιμεί (και θεριεύει) στη γη τού Λοζίνικου, εδώ στη Μαγνησία.
Το λάδι και το κρασί ήταν και εξακολουθούν να είναι η μονάδα συναλλαγής και το καύχημα τού ελληνικού κόσμου. Ο πολύτιμος καρπός τής αργυροπράσινης ελιάς ανταποκρίνεται πλήρως στις βασικές διατροφικές ανάγκες τής καθημερινής ζωής. Οι Έλληνες, ιδίως οι νησιώτες, μαγειρεύουν με λάδι, τρέφονται με το λάδι. Οι αρχαίοι Έλληνες ήταν λιτοδίαιτοι. Άλλωστε, το απαιτεί το κλίμα. Ζούσαν με κριθαρένιο ή από σίκαλη ψωμί, ζυμωμένο, σε σχήμα καρβελιού. Οι πρόγονοί μας έτρωγαν χόρτα, ψάρια, φρούτα, τυρί και γάλα κατσικίσιο. Ήταν και μεγάλοι σκορδοφάγοι. Επίσης, έτρωγαν κρέας, κυνήγι, πουλερικά, αρνί ή χοιρινό, μονάχα στις γιορτές. Έπιναν και κρασί. Στην κατοχή, βέβαια, οι Έλληνες έζησαν με το τίποτα, ας είναι καλά ο ήλιος! Δεν φταίει, όμως, μονάχα ο άγονος τόπος, ούτε ο υποτυπώδης τρόπος καλλιέργειας, αλλά, πάνω απ’ όλα, η άνιση κατανομή τής γης ανάμεσα στους κατοίκους.
Στο Λοζίνικο Βόλου
Το Περιβόλι με τις Αγριελιές τού Αλέξανδρου Καρακικέ
(Καύχημα της Θεσσαλίας)
ΜΕΡΟΣ Β΄ (τελευταίο)
του Θωμά Στραβέλη
συγγραφέα – πανεπιστημιακού
Οι βιταμίνες F και Ε βρίσκονται στο έλαιο και στο αγριέλαιο. Βέβαια, το αγριέλαιο έχει περισσότερη δύναμη. Η έλλειψη αυτών των βιταμινών φαίνεται από δερματολογικά στίγματα, καθώς και από την τριχόπτωση. Οι βιταμίνες αυτές τρέφουν το δέρμα. Επίσης, μειώνουν τη χοληστερίνη και διατηρούν υγιή τα τοιχώματα των αρτηριών, τις μεμβράνες των νεύρων, τον θυρεοειδή αδένα και τα νεφρά. Γι αυτό, δεν πρέπει να απουσιάζει το έλαιο και το αγριέλαιο από την καθημερινή μας διατροφή. Συγκεκριμένα, η βιταμίνη Ε, γνωστή και ως Α-τοκοφερόλη, έχει ως σπουδαιότερες πηγές το αυγό, το λάδι, και τους δημητριακούς καρπούς. Σε πιο μικρές ποσότητες, βρίσκεται στα λίπη, στο κρέας, στα λαχανικά και στα φρούτα. Η βιταμίνη Ε, από άποψης δράσης, είναι αντιοξειδωτική ουσία, που βασική της λειτουργία είναι η προφύλαξη των απαραίτητων λιπαρών οξέων από την οξείδωση, όπως και η ακεραιότητα των ερυθρών αιμοσφαιρίων. Κατά την εκτίμηση των ερευνητών, η θρεπτική αξία μιας τροφής προσδιορίζεται από τον αριθμό των θερμίδων που περιέχει. Έχει επισημανθεί ότι το χοιρινό λίπος, το βούτυρο και το λάδι έχουν την ίδια θρεπτική αξία. Όμως, από την πείρα έχει διαπιστωθεί ότι η θρεπτική αξία τού χοιρινού λίπους είναι μικρή. Οι χωρικοί λένε ότι το χοιρινό λίπος δεν σε «πιάνει», δηλαδή δεν είναι χορταστικό. Αντίθετα, θεωρούν ως εξαιρετικά ωφέλιμο και χορταστικό το λάδι. Από την πείρα τους έχουν διαπιστώσει ότι διατηρούνται ακμαίες οι δυνάμεις τους, όσο διάστημα περιέχεται στην τροφή τους, έστω και μία μικρή ποσότητα λαδιού.
Όσον αφορά τις πηγές ενέργειας, ο ανθρώπινος οργανισμός χρειάζεται την ενίσχυσή τους με τα λιπαρά. Μάλιστα τα πολυακόρεστα (π.χ. το λάδι τής ελιάς) βοηθούν στην αφομοίωση των βιταμινών A, B και Ε, καθώς και στη διάσπαση και αφομοίωση των άλλων λιπών. Διατηρούν υγιή τα κύτταρα του δέρματος και των ιστών και μειώνουν τη χοληστερίνη στο αίμα, όπως ήδη αναφέραμε. Επομένως, ούτε ν’ αποφεύγουμε κάθε λιπαρή ουσία, από το φόβο τού πάχους, αλλ’ ούτε και να τρώμε ανέλεγχα καθετί λιπαρό, γιατί, αργά ή γρήγορα, θά’ χουμε προβλήματα καρδιάς. Αλλά, ποιες, τελικά, είναι οι καλές λιπαρές ουσίες; Απάντηση: Το λάδι τής ελιάς και της αγριελιάς, καθώς και όσες τέτοιες ουσίες περιέχουν, λίγο πολύ, σε κάθε άλλο φυσικό τρόφιμο. Άλλωστε, το λάδι θεωρείται φάρμακο μακροζωίας για τους λαούς τής Μεσογείου, που το χρησιμοποιούν επί αιώνες, αντί της μαργαρίνης και των υπόλοιπων λιπών. Αντίθετα, τα κορεσμένα λίπη (δηλαδή αυτά που διατηρούνται στερεά σε θερμοκρασία δωματίου, όπως οι μαργαρίνες και τα μαγειρικά λίπη) δυσκολεύουν τη λειτουργία, που πρέπει να εκτελέσει ο οργανισμός για να αποκορεστούν και μετά να τα χρησιμοποιήσει… Τώρα, αποφεύγουμε κάθε λιπαρή ουσία, πράγμα φοβερά δύσκολο να το πετύχουμε, γιατί όλοι οι υδατάνθρακες περιέχουν πολλά λιπαρά. Σ’ αυτή την περίπτωση, τα συμπτώματα στον άνθρωπο θα είναι η έλλειψη ενεργητικότητας, ανωμαλίες στο δέρμα, εκζέματα και φαλάκρα. Με την πρόσληψη ελάχιστου ζωικού λίπους (τρώγοντας ψάρι ή κοτόπουλο), με τη χρήση ελαιόλαδου και την προσθήκη στο διαιτολόγιό μας λίγου κρασιού και σκόρδου διατηρούμε σε καλά επίπεδα την HDL, την καρδιοπροστατευτική. Η παραδοσιακά ελληνική δίαιτα, η λεγόμενη «μεσογειακή», που θεωρείται περισσότερο υγιεινή, αυτή που προσπαθούν να εφαρμόσουν όλοι οι λαοί, περιλαμβάνει τα όσπρια, τα θαλασσινά, τα δημητριακά, το λάδι, τους ξηρούς καρπούς, τα λαχανικά και τα φρούτα.
Η επεξεργασία τής ελιάς και η υδρογόνωση του λαδιού καταστρέφουν τη βιταμίνη F, γιατί την αφαιρούν για να μη ταγγίσει το λάδι, λόγω οξείδωσης, είτε γιατί προσθέτουν στο λάδι συνθετικά αντιοξειδωτικά, που εμποδίζουν την απορρόφηση της Κ από τον οργανισμό μας. Πειράματα έχουν δείξει ότι η διατροφή, που περιλαμβάνει παρθένο ελαιόλαδο με τα απαραίτητα λιπο-οξέα, προλαβαίνει ή θεραπεύει αλλεργίες, το άσθμα και τα γαστρικά έλκη.
Η βιταμίνη F έχει ανακαλυφθεί πολύ πρόσφατα, γι αυτό και οι περισσότεροι, ακόμα και γιατροί, δεν την γνωρίζουν. Αυτή, όμως, βρίσκεται πάντα, εκεί που υπάρχει και η βιταμίνη Ε (στο λάδι από λαχανικά, στο σπορέλαιο, στα δημητριακά, στους ηλιόσπορους, στους κολοκυθόσπορους, στους σπόρους καρπουζιών και πεπονιών) και προστατεύει την Ε από οξείδωση.
Στον ελαιώνα τού Αλέξανδρου Καρακικέ έμαθα πολλά και ωφέλιμα, που δεν ήξερα. Ο Αλέξανδρος, άριστος γνώστης τού αγριέλαιου και φιλόδοξος καλλιεργητής ενός σύγχρονου ελαιώνα, είχε την ευγένεια να με ταξιδέψει, με τις γνώσεις και την αγάπη του, στον κόσμο τού ιερού αυτού δέντρου, που ευδοκιμεί στην Ελλάδα, κάτω απ’ τον λαμπερό της ήλιο για να μας δώσει το λάδι και την ελιά, δύο θαυμαστά γεννήματα της ελληνικής γης. Είναι λίγες οι περιοχές τού Πηλίου, ακόμα και οι πιο απόμακρες, που δεν έχουν ελαιώνες. Κάτω από έναν ολοκάθαρο ουρανό, σε μία ατμόσφαιρα ιδιαίτερης διαύγειας, το μάτι μου διακρίνει τις αγριελιές, απολαμβάνοντας τη μικρή σιλουέτα τού κάθε δέντρου. Σκέφτομαι ότι ύστερα από μία άνοιξη πρώιμη και εφήμερη, με θαυμάσια και απότομη ανθοφορία τής ελιάς, ο καιρός μένει πάλι αναλλοίωτα ωραίος κι ελληνικός. Σ’ αυτή τη σκληρή γη, κάτω απ’ τον ιδιότροπα αδυσώπητο ουρανό, εκείνο που προκόβει περισσότερο είναι η ελιά, μαζί και η αγριελιά, ξανασκέφτομαι. Και θεωρώ τον Αλέξανδρο Καρακικέ ευνοημένο καλλιεργητή τής αγριελιάς και της χαράς. Φαίνεται ότι ο Αλέξανδρος, έχοντας την τόλμη, την εξειδίκευση και την εμπειρία αυτής της καλλιέργειας, είναι έτοιμος να πάει ακόμα πιο μπροστά, στο πεδίο αυτό. Να ανταγωνιστεί όποιον κατέχει την τέχνη του, που παίρνει κι αυτή μέρος στην παραφορά του, στο πάθος του. Το παράδειγμα του Αλέξανδρου προσφέρεται για μία πανελλήνια και παγκόσμια αναγνώριση. Η τέχνη του είναι ξέφρενη στα χέρια του. Ο Αλέξανδρος ξέρει ότι ο αγώνας στη ζωή δεν είναι «χορός»! Είναι μόχθος και γνώση, που σε φέρνει σε συνεργασία, αλλά και σε πάλη με τη φύση, ζητώντας σου να τιμήσεις τον πολύτιμο καρπό τής αγριελιάς.
Πρέπει να τονιστεί ότι, χρησιμοποιώντας αγριέλαιο, μπορούμε ν’ απαλλαγούμε από πολλές ενοχλήσεις και παθήσεις του οργανισμού μας. Χρειάζεται μοναχά πίστη στις ευεργετικές του ιδιότητες. Η υγεία είναι το μεγαλύτερο αγαθό στη ζωή μας. Όμως, έχουμε απομακρυνθεί από το φυσικό τρόπο ζωής και διατροφής, υποβάλλοντας, καθημερινά, το σώμα μας σε πολλές υπερβολές, σε ελλείψεις, παραλείψεις, καταχρήσεις και κάθε λογής ταλαιπωρίες, προερχόμενες, από κακές συνήθειες, ώσπου, τελικά, το σώμα μας αρχίζει να τοξινώνεται και να εξασθενίζει, να χωλαίνουν οι λειτουργίες του, να εκφυλίζεται και να αρρωσταίνει. Ικανοποιώντας, λοιπόν, τις βασικές ανάγκες τού σώματος – φυσική, ανόθευτη και ανεπεξέργαστη τροφή, καθαρό αέρα, άσκηση, ανάπαυση, ύπνο, πνευματική και συγκινησιακή γαλήνη και άνεση, υγιεινό περιβάλλον και δημιουργικές ενασχολήσεις – η υγεία εξασφαλίζεται, η φυσική ανοσία ενάντια στην αρρώστια εκδηλώνεται πλήρως και οι αυτοϊαματικές δυνάμεις, που εδρεύουν μέσα στο σώμα μας, δρουν ανεμπόδιστα και επιφέρουν το έργο τής ίασης.
Συγκεκριμένα, το αγριέλαιο, απαραίτητο για την εξασφάλιση της ποιότητας ζωής ήταν, σύμφωνα με την ιπποκρατική θεραπευτική, το εκλεκτότερο απ’ όλα τα ελαιόλαδα. Ήταν (και εξακολουθεί να ειναι) λάδι δυσεύρετο, ένας φυσικός θεός, που γιατρεύει πολλές παθήσεις από τις οποίες υποφέρει ο σύγχρονος άνθρωπος, όπως η βλαβερή χοληστερόλη στο αίμα (LDL), η ανώμαλη λειτουργία των αρτηριών και η παρουσία θρομβώσεων, καθώς και η αύξηση της αρτηριακής πίεσης και η δυσλειτουργία τής υπέρτασης. Ο καλός Θεός συντελεί στην καλή υγεία τού εγκεφάλου, στην καλή υγεία των οστών, ειδικότερα των μικρών παιδιών, αφού το αγριέλαιο βοηθάει στην καλύτερη απορρόφηση του ασβεστίου. Χάριν της περιεκτικότητάς του σε βιταμίνη Ε, το αγριέλαιο βοηθάει στην ομαλή διαδικασία τής γήρανσης, άρα είναι απαραίτητο στη ζωή των ηλικιωμένων. Το αγριέλαιο (μέγα γιατρικό τής φύσης, που ο Αρισταίος, προστάτης των ελαιοκαλλιεργητών, δίδαξε τη σπουδαιότητά του στους ανθρώπους, παράλληλα με την ελαιοκαλλιέργεια), αποδεικνύεται αληθινό «βάλσαμο» για το στομάχι, αφού δυναμώνει το πεπτικό σύστημα και μειώνει τον κίνδυνο πρόκλησης στομαχικού έλκους και γαστρίτιδας. Ακόμη, το αγριέλαιο, γνωστό από τη νεολιθική εποχή, αλλά και από τα ιστορικά και ιερά κείμενα, όπως η «Οδύσσεια» και η «Αγία Γραφή», χάριν τής δράσης τής βιταμίνης Ε, προστατεύει τον ανθρώπινο οργανισμό από την ηλιακή ακτινοβολία, καταπραΰνοντας τον πόνο από τσιμπήματα εντόμων, ελατώννοντας τα γαστρικά υγρά. Αποτελεί πολύτιμο συμπλήρωμα για το μητρικό γάλα, γιατί, με τα οξέα του, συντελεί στη σωστή ανάπτυξη των νεογνών. Επειδή περιέχει αντιοξειδωτικά στοιχεία, βιταμίνες και πολυφαινόλες, πρέπει να τονιστεί ξανά ότι εμποδίζει τις διαταραχές τού συκωτιού, τις σκληρύνσεις και τις φλεγμονές. Συντελεί στην πρόληψη του καρκίνου τού δέρματος, καθώς περιέχει θρεπτικά συστατικά, όπως σκουαλένιο, τα οποία απορροφώνται από το δέρμα. Το λάδι τής ευλογημένης αγριελιάς, που οι Νύμφες δίδαξαν στον Αρισταίο, να τη μπολιάζει και να επεξεργάζεται τους καρπούς της, ο Αρισταίος, που, πρώτος ανακάλυψε το ελαιοπιεστήριο στον κόσμο. Αυτό το θείο λάδι, επιπροσθέτως, βοηθά στην πρόληψη του καρκίνου τού εντέρου, του μαστού και του προστάτη, ενώ, την ίδια ώρα, προστατεύει τα κύτταρα και το DNA από τυχόν αλλοιώσεις, που μπορεί να οδηγήσουν στον καρκίνο, εξαιτίας τού ολεϊκού οξέος. Ομοίως, βοηθά στην απορρόφηση των λιποδιαλυτών βιταμινών, δηλαδή της βιταμίνης A, D, E, K. Τέλος, θεωρείται πολύτιμο για την καλή λειτουργία τού μεταβολισμού, ενώ θεωρείται απαραίτητο για όσους πάσχουν από διαβήτη, γιατί φαίνεται πως εξισορροπεί το σάκχαρο.
Αφού μάθαμε, λοιπόν, για όλες αυτές τις ευεργετικές του ιδιότητες, ας τρεφόμαστε με λάδι. Δίνει χαρά και ζωτική ενέργεια στον ανήμπορο, κουράγιο κι ελπίδα στον αγώνα τού κουρασμένου, διώχνει τους φόβους των ασθενειών, ανάβει τη φλόγα τού ενθουσιασμού σ’ όποιον δειλιάζει στις ανηφόρες τής ζωής, εμπνέει, με ευγενικές σκέψεις, τον αχάριστο, ανυψώνει, σαν μουσική, την ψυχή τού πεινασμένου, από τη γη στον ουρανό! Είναι τόσο μεγάλα και θαυμαστά τα δώρα του, που οι άνθρωποι νιώθουν πάντα το λάδι σα θεό μέσα στις φλέβες τους και φωνάζουν δυνατά με μελωδίες αγαλλίασης. Στη χώρα μας, τρεφόμαστε με άφθονο λάδι, γινόμαστε αιωνόβιοι, ιδίως στην Κρήτη και στα νησιά μας. Το αγριέλαιο, διαυγές, χρυσοπράσινο, φωτεινό, μας κάνει να νιώθουμε ως θνητοί αθάνατοι ή ως αθάνατοι θνητοί. Με το λάδι εισχωρούμε στον υγιή κόσμο – εκεί όπου τίποτα δεν μπορεί να μας βλάψει, εκεί όπου μπορούμε να πετάξουμε, πέρα από το φόβο τής αρρώστιας και της φθοράς, «προσθέτοντας, όχι μονάχα χρόνια στη ζωή, αλλά και ζωή στα χρόνια».
